Triglyceriden zijn een belangrijke graadmeter voor de gezondheid van je hart. Dit is waarom deze bloedvetten belangrijk zijn en hoe je ze het beste reguleert.
Triglyceriden zijn vetten die in het bloed voorkomen. Ze zijn het meest voorkomende vet in het menselijk lichaam. Je lichaam heeft een bepaalde hoeveelheid triglyceriden nodig voor een goede gezondheid.
Triglyceriden fungeren als een energiebron voor het lichaam. Het lichaam zet een overschot aan calorieën in voedsel om in triglyceriden en bewaart deze in de vetcellen voor later gebruik.
Als het lichaam op een later moment brandstof nodig heeft, breken enzymen de triglyceriden af. Hierop kunnen de mitochondriën meer adenosinetrifosfaat (ATP) aanmaken en ontvangen de lichaamscellen energie.
Triglyceriden hebben nog meer functies. Zo helpen ze de vitale organen te beschermen en werken ze als een isolerende laag in het lichaam.
Waarom zijn triglyceriden belangrijk?
Een gezond triglyceridenniveau is belangrijk om het energieniveau op peil te houden, organen te beschermen en het lichaam te isoleren.
Een te hoog triglyceridengehalte (hypertriglyceridemie) is echter niet gezond. Bij ernstige hypertriglyceridemie kan het lichaam stoppen met het afbreken van vet. Dit kan invloed hebben op het geheugen en de omvang van organen. Ook kan het de huid rood doen opvlammen bij alcoholgebruik.
Hoe ontstaat hypertriglyceridemie?
Hypertriglyceridemie ontstaat als mensen op regelmatige basis meer calorieën binnenkrijgen dan ze verbranden. Dit is met name het geval als de calorieën afkomstig zijn van koolhydraatrijke voedingsmiddelen.
Hypertriglyceridemie komt voor bij 15-20 procent van de bevolking. Het gaat vaak samen met overgewicht, een hoge bloedsuikerspiegel en overtollig lichaamsvet rond het middel. Ook kan er sprake zijn van andere lichamelijke klachten.
Zo’n 80 tot 90 procent van de mensen die zijn gediagnosticeerd met hypertriglyceridemie, hebben matig verhoogde triglyceridenspiegels.
Een klein deel van de mensen, ongeveer 15 procent, heeft aanzienlijk verhoogde triglyceridenspiegels. De hoeveelheid triglyceriden ligt tussen 4,6 en 11,4 mmol/l. We spreken van ernstige hypertriglyceridemie bij waardes van meer dan 11,4 mmol/l.
Hoe is een hoog triglyceridengehalte aan te tonen?
Een eenvoudige bloedtest kan aantonen of het triglyceriden niveau binnen gezonde waarden valt of dat er sprake is van hypertriglyceridemie.
Het is gebruikelijk om de triglyceridenwaarden als onderdeel van een cholesteroltest te onderzoeken. Het gaat dan om een onderzoek naar het vetprofiel. Patiënten moeten nuchter zijn voor een dergelijk bloedonderzoek.
Wat is de oorzaak van hypertriglyceridemie?
Als belangrijkste oorzaken van hypertriglyceridemie worden genoemd:
- te weinig beweging
- veel suikers en vetten
- te veel alcohol
- bepaalde medicatie
- erfelijke aanleg
Ook onderliggende gezondheidsklachten kunnen van invloed zijn op het triglyceridengehalte.
Wat is er te doen aan hypertriglyceridemie?
Dezelfde leefstijlveranderingen die goed zijn voor de algehele gezondheid, zijn ook goed om het triglyceridengehalte in balans te houden. Denk allereerst aan het vermijden van suiker en voedsel met geraffineerde koolhydraten, zoals witmeel en witte granen.
Ook afvallen en regelmatige lichaamsbeweging zijn belangrijk om het triglyceridengehalte te laten dalen. Het kan gaan om dagelijkse lichaamsbeweging, zoals de trap nemen in plaats van de roltrap en fietsen naar de winkel in plaats van met de auto.
Hoewel vaak wordt aangegeven dat men minder vet moet eten, zijn er ook bepaalde vetten die kunnen helpen voor een normaal vetgehalte in het bloed. Een voorbeeld van zo’n vet is hier te vinden.
Voor mensen met hypertriglyceridemie is het vooral belangrijk om ongezonde vetten, zoals transvetten, te vermijden. Deze zijn te vinden in bewerkte voedingsmiddelen en gehydrogeneerde oliën.
Verder is het belangrijk om te stoppen met roken en met het gebruik van alcohol. Ook het krijgen van voldoende nachtrust is belangrijk om het triglyceridengehalte weer op een normaal niveau te krijgen.
Bronnen:
Mayo Clinic Staff (2022), Triglycerides: Why do they matter? Mayo Clinic.
Science Daily (2023). The biology of fats in the body. NIH, National Institute of General Medical Sciences (NIGMS).